هوش مصنوعی عمومی (AGI) به عنوان نقطهای در توسعه فناوری تعریف میشود که در آن ماشینها قادر به انجام وظایف فکری مشابه انسان خواهند بود. این مفهوم فراتر از هوش مصنوعی محدود (ANI) است که تنها برای وظایف خاص طراحی شده است. بحثهای گستردهای پیرامون پیامدهای AGI وجود دارد، از پتانسیلهای آن برای بهبود زندگی بشر گرفته تا نگرانیها درباره کنترل و ایمنی آن.
فرصتهای AGI و نمونههای جهانی
AGI میتواند تحولی عظیم در حوزههای مختلف ایجاد کند. در ادامه، برخی از آزمایشها و نمونههای واقعی استفاده از هوش مصنوعی را بررسی میکنیم که میتوانند پیشزمینهای برای توسعه AGI باشند:
پزشکی (بریتانیا و چین): شرکت DeepMind، که زیرمجموعهای از گوگل است، با همکاری سیستم سلامت بریتانیا (NHS) از هوش مصنوعی برای تشخیص زودهنگام بیماریهای چشمی و بیماریهای کلیوی استفاده کرده است. در چین، شرکت Ping An Good Doctor از سیستمهای هوش مصنوعی برای ارائه مشاورههای پزشکی آنلاین به میلیونها بیمار استفاده میکند و نقش مهمی در بهبود خدمات سلامت از راه دور ایفا کرده است.
مدیریت شهری و حملونقل (آلمان و امارات): شهر هامبورگ در آلمان از هوش مصنوعی برای بهینهسازی چراغهای راهنمایی و مدیریت جریان ترافیک استفاده میکند، که باعث کاهش زمان تأخیر و آلودگی میشود. در دبی، پلیس رباتیکی که به هوش مصنوعی مجهز است، برای شناسایی چهره و کمک به اجرای قانون مورد استفاده قرار گرفته است.
آموزش (فنلاند و کره جنوبی): در فنلاند، هوش مصنوعی برای ایجاد سیستمهای یادگیری شخصیسازیشده مورد استفاده قرار میگیرد، که امکان ارائه محتوای آموزشی متناسب با سطح یادگیری هر دانشآموز را فراهم میکند. کره جنوبی نیز از معلمان مجازی مبتنی بر هوش مصنوعی برای آموزش زبان انگلیسی و برنامهنویسی استفاده میکند.
تغییرات اقلیمی و انرژی (آمریکا و استرالیا): در ایالات متحده، شرکت تسلا با استفاده از الگوریتمهای هوش مصنوعی، عملکرد باتریهای ذخیره انرژی خود را بهینهسازی کرده است و به کاهش اتکا به سوختهای فسیلی کمک میکند. استرالیا نیز از هوش مصنوعی برای پیشبینی آتشسوزیهای جنگلی استفاده کرده و توانسته است در کاهش خسارات ناشی از این بلایای طبیعی موفق عمل کند.
چالشها و نگرانیها
با وجود فرصتهای بزرگ،AGI چالشهای مهمی نیز به همراه دارد. یکی از نگرانیهای اصلی، امکان عدم کنترل بر این فناوری است. اگر یک سیستم AGI به سطحی از خودمختاری برسد که از کنترل انسان خارج شود، ممکن است تصمیماتی بگیرد که برای جامعه بشری نامطلوب باشد. به همین دلیل، برخی کارشناسان پیشنهاد میکنند که توسعه این فناوری با دقت و نظارت شدید انجام شود.
یکی دیگر از چالشها، ادغام ارزشهای انسانی در سیستمهای هوش مصنوعی است. جوامع مختلف ارزشهای گوناگونی دارند و برنامهریزی AGI بر اساس این ارزشها میتواند دشوار باشد. مسئله دیگر رقابت جهانی در توسعه AGI است. برخی کشورها بر سرعت بخشیدن به این فناوری تأکید دارند، در حالی که برخی دیگر معتقدند باید پیش از پیشرفتهای سریع، ایمنی و پیامدهای اخلاقی آن بررسی شود.
مسیر آینده
برای توسعه مسئولانه AGI، همکاری بینالمللی ضروری است. کشورهای مختلف باید در زمینه سیاستگذاری، استانداردهای ایمنی و اخلاقیات هوش مصنوعی همکاری کنند تا از استفاده نادرست آن جلوگیری شود. همچنین، تحقیقات گستردهای برای اطمینان از همسویی AGI با ارزشهای انسانی و اهداف اجتماعی مورد نیاز است.
علاوه بر این، ضروری است که دیدگاههای متنوعی در توسعه AGI در نظر گرفته شود. مشارکت دانشمندان، فیلسوفان، سیاستگذاران و جامعه مدنی میتواند به ایجاد چارچوبی کمک کند که از این فناوری برای منافع عمومی استفاده شود.
AGI یکی از تحولآفرینترین فناوریهای قرن ۲۱ خواهد بود که میتواند مزایای گستردهای برای بشریت به همراه داشته باشد. با این حال، برای استفاده مسئولانه از این فناوری، لازم است که رویکردی متعادل بین نوآوری و کنترل اتخاذ شود. تضمین امنیت، همسویی اخلاقی و همکاری جهانی سه عنصر کلیدی در مسیر توسعه AGI خواهند بود.